Zit wat in,
SanMark. Eigenlijk ook overbodig, op vier man na snapt iedereen het vermoedelijk wel. Dan maar gauw verder met de column die is gepubliceerd 7 mei, in de week van bevrijdingsdag.
75 jaar vrijheid
Geen activiteiten op bevrijdingsdag. De even logische als vervelende mededeling volgde enkele weken geleden al. Natuurlijk werd die boodschap in onze gemeente gecommuniceerd door Hanneke. Ze was altijd al saai. En dat terwijl we dit jaar 75 jaar vrij zijn. 75 jaar vrijheid, er is in die tijd veel bereikt. Het kleine orkest van Harry Jackers zong het al, maar dan in een ouder jasje.
Onbewust ga je dan nadenken over de vrijheid. Vroeger, op de basisschool, kwamen er dan oude mensen verhalen vertellen. Zat meester De Laat alvast zijn pijp te vullen voor de pauze, want toen mocht je nog roken. En dan begon zo'n man met een monoloog. ,,Ik ben Jaap, ik ben jullie buurman, 72 jaar oud. Ik was 20 toen de mof kwam." Dat mocht je toen nog zeggen. Dolfie, een mager ventje met een trendy bril en piekend haar uit groep 8, heeft daar later nog eens een liedje van gemaakt. Die jongen rende altijd het dorp rond, terwijl zijn vader lange tijd hoopte dat hij boer zou worden. Het zat er niet in. Dolfie had geen kennis over koeien. ,,Het jong weet niet eens wat een lebbis", mompelde zijn vader vaak, met zijn stem vol bittere teleurstelling. Als meneer Jaap zijn verhaal had gedaan, mochten wij vragen stellen. Dan stak Phileine altijd als eerste haar vinger op en dan riep ze 'Sorry'. Daarna ging ze huilen. Deed ze altijd.
Nee, de vrijheid was voor ons niet iets waarvoor we moesten vechten. Het was er gewoon. Zeker in de vakantie. Dan was je soms zo vrij, dat je niet wist wat je moest doen. Ging je maar 'Vang de kikker' spelen met je zus. Of Dokter Bibber, maar haar motoriek was fijner en dus won ze meestal. En 'Wie is het' natuurlijk. Heeft-ie van jou een snor? Draagt de jouwe een bril? Had zij Charles, lachen. Want daar won je nooit mee, die werd altijd geraden. Hoefde je geen camillathee voor te drinken. Zat je net lekker te spelen, stond buurvrouw Van Walraaven achter de schutting te roepen. ,,Buurman uw konijntje is ontsnapt!" Maar ik had het hok toch goed dicht gedaan, zoals ik dat elke avond deed? En altijd als je vader niet thuis was, dus dan stuurde je moeder je naar daarnaast. Dan zat die arme Snuffel daar ergens in een hoekje tussen de dure plantjes en dan wist je al dat het een militaire operatie zou worden. Snel, op je fiets, naar Witte Wim. Die had een schepnet. Samen in een koppeltijdrit terug. Snuffel liet zich niet zo maar vangen, die maakte er een spelletje van. Stratego, die planten waren de bommen waar Witte Wim en ik als mineurs omheen draaiden. Terwijl buurvrouw Van Walraaven als een op hol geslagen Karmen in je oor tetterde dat je uit moest kijken voor de plantjes, kwam je toch dichter in de buurt van de vijandelijke vlag. Nu! En dan dook de langoor onder de heg door, zo in de armen van je zus. Met de triomfantelijke blik van de spion die de maarschalk uitschakelde bracht zij Snuffel naar zijn hok. Waren al die potjes 'Vang de kikker' toch ergens goed voor.
Vrijheid. Dat was ook vissen met Loetje, Henkie, Rooie Wim, Witte Wim, Herbert. En Walter, als hij geen krantenwijk moest lopen. Urenlang. Beetje stoere praat doen, schuine grappen maken en tussendoor om en om in tweetallen naar de Shell. Blikjes drinken kopen, met Raiders en M&M's. Op warmere dagen een ijsje. Raketje, een Tom of een Jerry of zo'n Festini. Die zaten zo vol fruit, dat zoog je er echt nooit uit. Af en toe even zwaaien als er een oom of tante passeerde. Meisjes kijken, maar je deed nooit wat, ook niet als Doortje belangstellend informeerde of we al een snoek hadden gevangen. Nee, ze willen nog niet zo happen. De wijkagent fietste langs het water en zei dat we al die snoeppapiertjes keurig moesten weggooien. Ja meneer, natuurlijk meneer. Er was toen nog ontzag voor de sterke arm. De enige pepperspray die agent Blaauw had, was zijn zware asem.
De vrijheid vieren op 5 mei zat er dit jaar echter niet in. Ik keek in het weekend nog even naar de televisie. TV Oranje, met een clip van Marco Borsato - de ex van Leonie de Ruiter - die zingt over vrij zijn. Ze wil alleen maar vrij zijn. Snap ik, met die sentimentele Italiaanse slijmjurk naast je op de bank. Op het andere net is Tino Martin. Hij zet een goede show neer, ondersteund door danseressen in een zebrapak. Mijn telefoon trilt. Appje van Rooie Wim. Zijn vrouw Sandra, de dochter van de bekroonde visboer, is helemaal gek van Tino en zit keihard mee te zingen. Rooie Wim heeft het gefilmd. Ik grinnik. Leuk vrouwtje hoor, die Sandra. Na alles heeft die Rooie dit verdiend. Zij weet het.
Op 5 mei zelf loop ik met iets te weinig monnie in mijn zakken over de grotendeels lege straten. Louise Femke was op d'r monnie, mijn monnie is op. Het maakt vandaag niet uit. Geen kraampjes, geen muziek. Twee meisjes van een jaar of negen passeren mij. De linkse met een vlecht die verraadt dat haar moeder thuiskapster is en de ander met twee staartjes zoals Piepie Langkous ze had. Ze hebben een konijn aan een touwtje. ,,Anders loopt-ie weg meneer", zegt het meisje met de Piepie-staarten. Ze zei meneer tegen me. Ik glimlach even en geef de meisjes groot gelijk. Het is dan wel bevrijdingsdag, maar soms knijpen we een oogje toe. Wat Famke-Merle van Kooten en Henk Knol er ook van vinden. De vrijheid begon in het Baxpark. Straks een Happy Meal halen.
