?De sleutel voor herinrichting ligt in de Jupiler League?
De Eredivisie ligt op de tekentafel. Binnenkort kan er een nieuw model uit de mixers in Zeist komen. In een serie verhalen gaan we dieper in op de hervorming van onze hoogste voetbalcompetitie. In deze aflevering Edwin Lugt. De Go Ahead Eagles-preses pleit voor een nieuwe belangenbehartiger voor het hele betaalde voetbal.
U wilt beginnen met het statement dat u het hervormingsproces niet wil verstoren.
?Ja, ik wil duidelijk maken dat de clubs na een zeer roerige tijd nu zeer goed en intensief samenwerken. Maar ik heb wel een heel duidelijke visie op hoe het voetballandschap in Nederland eruit zou moeten zien. Die wil ik wel geven. Ik loop nu bijna vijftien jaar mee in het betaalde voetbal, ik was directeur van de Co?peratie Eerste Divisie (CED) en ben nu voorzitter van Go Ahead Eagles. Het is belangrijk te vermelden dat het proces dat nu in gang is gezet, in mijn ogen het meest constructieve is van die afgelopen periode.?
Dat blijkt niet uit de formatie van de groep van dertien clubs waarin ook Go Ahead zit. Dat is heel duidelijk een tegenbeweging in de opmaat naar een Eredivisie met zestien ploegen.
?Die bezorgde groep was geformeerd nadat operationeel directeur van de KNVB Gijs de Jong had aangekondigd dat hij naar een competitie met zestien clubs wil. Dat was een sturende opmerking en daar was dit een logische reactie op. Maar diezelfde middengroep van dertien clubs, het hele rechterrijtje van de Eredivisie en de top van de Jupiler League, staat ook open voor een verruiming van de degradatieregeling. Dat is historisch. Twee directe degradanten en wat mij betreft spelen nummer vijftien en zestien ook nog play-offs om promotie/degradatie. Moet je eens kijken wat dat doet met de spanning onderin en de dynamiek tussen de Ere- en Eerste Divisie.?
De andere clubs, maar ook Pieter Nieuwenhuis van onderzoeksbureau Hypercube, schrokken enorm van die groep van dertien.
?Ja, omdat ze direct in de gaten kregen dat sec een opzet met zestien clubs nu een doodlopende weg is. De grootste uitdaging is dat we te maken hebben met verschillende groepen clubs die allemaal vanuit hun eigen positie redeneren. We hebben met de Eredivisie CV en de CED twee belangenorganisaties. Dat is een groot probleem. Zij vertegenwoordigen de Eredivisie en de Eerste Divisie, en dat betekent automatisch dat je tegenover elkaar staat. Wij en zij.?
Hoe los je dat op?
?Door ??n organisatie te cre?ren waarin het belang van het totale Nederlandse betaalde voetbal wordt behartigd, net zoals dat bijvoorbeeld in Duitsland al het geval is. Omdat we dat nu niet hebben, krijg je partijen ook veel moeilijker bij elkaar. Ik begrijp het wel dat ze in de top van de Eredivisie niet bezig zijn met hoe een club aan de onderkant van de piramide vooral bezig is met de vraag of de salarissen van deze maand kunnen worden uitbetaald. En omgekeerd maakt zo?n kleine club zich niet echt druk over de penibele positie die Nederland op de UEFA-ranglijst inneemt. Het zijn twee compleet verschillende werelden en daartussen zijn nog een aantal sub-werelden. Ten eerste de groep met subtopclubs die zich geen zorgen hoeven maken dat ze degraderen en zich eigenlijk geen illusies hoeven maken dat ze kampioen worden. Daaronder zit het rechterrijtje dat met degradatie rekening moet houden en in de top van de Jupiler League zijn de clubs bezig alles z? in te richten dat ze kunnen promoveren. Probeer die belangen maar eens bij elkaar te krijgen. Hoe krijg je al die clubs zover dat ze buiten hun eigenbelang gaan denken? Daar begint het mee. Er moet dus een totaalvisie komen op ons betaalde voetbal, waarbij ik echt goede hoop heb dat het idee van ??n belangenorganisatie heel breed gedragen gaat worden.?
Zou die organisatie er niet eerst moeten komen, voordat er over een andere competitieopzet wordt gestemd?
?Ik vind van wel. Het overleg is constructief, maar het proces is lastig, juist door alle verschillende groepen clubs en die twee organisaties. Om het nog ingewikkelder te maken, wordt er in de overlegstructuur om te komen tot een nieuwe opzet gewerkt vanuit drie groepen die zijn geformeerd door de KNVB en Hypercube: de top- en subtop, een grote middengroep en de Jupiler League. Je krijgt dus lotgenoten aan de overlegtafel. Dat snap ik wel, maar die groepen spreken niet dezelfde taal. Ik heb de belangen van de clubs in de Jupiler League zes jaar mogen verdedigen. Daarbij stuitte ik continu op bezwaren en tegenwerking uit de ECV bij het onderwerp samenwerking met de Eerste Divisie. De clubs in de Jupiler League werden gewoon aan hun lot overgelaten en dat is feitelijk nog steeds zo.?
De clubs werden ?subsidiejunks? genoemd.
?Wat een ongelooflijk oneerbiedige en onjuiste benaming was.?
We kunnen ook niet ontkennen dat er vier clubs failliet zijn gegaan.
?Nee, dat klopt en als we niets doen, zullen er misschien n?g vier failliet gaan.?
Survival of the fittest, noemen ze dat.
?Ons is gevraagd te kijken naar een andere opzet van de Eredivisie, en de clubs in de Eerste Divisie is gevraagd te kijken naar een andere opzet van de Jupiler League. Maar de doelstelling zou moeten zijn dat er club- en divisie-overschrijdend wordt gedacht. Dat er wordt gekeken naar het belang van het totale Nederlandse voetbal. Kijk naar het geheel, dat moet je sterker maken. Helemaal omdat je in de besluitvorming de clubs uit de Eerste Divisie ook nodig hebt.?
Hoe wilt u het gaan doen?
?Door bijvoorbeeld de Jupiler League mee te nemen bij de verkoop van de mediarechten van de Eredivisie. Als Studio Sport de Eredivisie-samenvattingen wil, ze verplichten ook aandacht aan de Jupiler League te schenken. In 2005 keken bij SBS 6 op de vrijdagavond geregeld zeshonderdduizend mensen naar de Eerste Divisie, mede omdat het direct na Hart van Nederland werd uitgezonden. Vrijdag keken er nog welgeteld 99.000 mensen naar het programma op Veronica, dat om 23.30 uur begon. Waarom niet de highlights van de Jupiler League in 10 tot 15 minuten direct v??r of achter de samenvattingen van de Eredivisie? Maak er ??n voetbal van! Als het bereik groter wordt, is er meer aandacht en word je automatisch interessanter voor sponsors. En waarom wordt, als er een grote commerci?le partner voor de Eredivisie wordt gevonden, de Jupiler League daarin niet meegenomen? Maak het collectief!?
Is uw wens gezien het chronische gebrek aan solidariteit niet gewoon een onhaalbare kaart?
?Nee, ik heb echt goede hoop dat dit mogelijk is. Als we het totale voetbal kunnen opwaarderen, is dit in het belang van alle clubs. Het vraagt alleen een andere mindset. De manier waarop directies van clubs in dit proces overleggen, rechtvaardigt mijn hoop. Er is iets aan het ontstaan. NAC Breda, De Graafschap, Sparta Rotterdam, Roda JC, Willem II en NEC weten nu allemaal wat degradatie inhoudt en realiseren zich ook dat het ze n?g een keer kan overkomen. Er is nu veel meer bereidheid erover na te denken en veel meer eensgezindheid. Er is nu een mogelijkheid om veranderingen door te voeren die onge?venaard zijn in de geschiedenis van het voetbal. En als het lukt vanuit ??n belangenorganisatie te gaan werken en de Jupiler League wordt meegenomen in de verkoop van mediarechten en andere commerci?le deals, dan denk ik dat de competitieopzet ook kan worden veranderd. Steeds meer clubs beseffen gelukkig dat er geen solitaire visie op de Eredivisie kan worden gegeven. Het kan niet los staan van de Jupiler League.?
U bent niet tegen een Eredivisie-opzet van zestien clubs?
?Nee, niet per se. Als kan worden aangetoond dat dit het beste is voor het Nederlandse voetbal, dan vind ik dat ook ik hiervoor dien open te staan, ook al zou je kunnen argumenteren dat dit niet direct in het belang van Go Ahead Eagles is. Maar het kan pas gebeuren als er afscheid is genomen van het wij en zij-denken. Ik zeg niet dat een opzet met zestien clubs niet de oplossing is. De vraag is: voor wie is het de b?ste oplossing? Het is zonder verdere andere veranderingen en aanpassingen in ieder geval niet het beste voor iedereen.?
De deskundigen zeggen dat met deze opzet en een kampioenspoule de spanning en de weerstand worden verhoogd en dat de kloof met het internationale voetbal kleiner wordt.
?Maar dan help je dus alleen de top en subtop van de Eredivisie. Overigens moeten we dat ook niet overschatten. Die kloof met internationale clubs gaan we nooit meer dichten. Liverpool heeft een spelersbudget van tweehonderd miljoen euro, meer dan die van alle Nederlandse bvo?s bij elkaar. En dan te bedenken dat Liverpool het vijfde spelersbudget van Engeland heeft? Daarnaast is de Champions League nu zo opgezet dat de sterken alleen maar sterker worden. Dat wil overigens niet zeggen dat we niet de ambitie moeten hebben om in de toptien terug te keren.?
Belgi? heeft w?l zo?n kampioenspoule en voor het eerst in 23 jaar heeft het drie clubs in de achtste finale van de Europa League.
?Dat is een gegeven en dat is volgens Ivan De Witte, die medeverantwoordelijk was voor die veranderde opzet in Belgi?, een direct gevolg van die verandering. Het klopt ook dat Belgi? ons is voorbijgestreefd. Het kan een factor zijn, maar het is nooit een-op-een zo te zeggen. Misschien hebben ze wel een ongekend goede generatie. Ik geloof echter wel dat meer weerstand belangrijk is in de ontwikkeling van een speler.?
Maar volgens u kan dat op een andere manier?
?Het moet zelfs op een andere manier, anders schieten we onszelf in de voet. Als je alleen de top versterkt en met de rest niks doet, wordt het gat tussen de top en de andere clubs alleen maar groter. En dan gaan we dus hetzelfde doen wat er op Europees niveau is gebeurd ? iets waar diezelfde Nederlandse topclubs zich ? terecht ? juist zo tegen afzetten. Maak ieder??n sterker, dan krijg je betere organisaties, betere faciliteiten, betere trainers, betere spelers, een betere doorstroming van talent en uiteindelijk dus ook meer weerstand.?
Volgens marketeer Chris Woerts is dat gemiemel van de ?kleine luyden?. Jullie moeten je plaats kennen, meent hij.
?Dat is hartstikke leuk voor Chris Woerts. Hij is de grootste opportunist die er in het voetbal rondloopt. Woerts, die ik ruim een jaar heb mogen meemaken in zijn rol als directeur van de Eredivisie, heeft nooit blijk gegeven dat hij in staat is te denken aan het grote belang, aan het geheel. Hij kijkt maar vanuit ??n invalshoek en dat is het belang van de topclubs. Hij heeft het over kleine luyden, maar die zijn de laatste twintig jaar klein gehouden door de oneerlijke verdeling van tv-gelden. Gaan we de verschillen nog groter maken of pakken we het aan? En als we dat goed doen, kan het best zijn dat we het in Nederland op termijn met minder bvo?s gaan doen.?
Hoe bedoelt u?
?Nou, hoeveel clubs kan Nederland hebben? In 2007 stond iedereen in de Eerste Divisie achter zelfreinigende en zelfregulerende maatregelen in de Jupiler League. Er is toen een pakket eisen voorgesteld waar vrijwel iedereen het mee eens was. Daarin stond bijvoorbeeld: een minimum aantal betalende toeschouwers, een minimum eigen verdienvermogen en dat soort dingen. Iedereen zag dat er iets moest gebeuren. Maar ik was nog niet weg of de plannen werden weer ingetrokken. Ze wilden hun eigen schaapjes niet slachten. Natuurlijk moet je rekening houden met historie en sentimenten, maar we moeten ook niet weglopen voor de realiteit.?
En die is?
?Dat er grenzen zitten aan wat betaalde voetbal zou moeten zijn. Dit is de kans om het Nederlandse voetbal te optimaliseren. Niet alleen de top, maar ook de rest. Iedereen sterker maken, maar daarbij hoort ook heel kritisch kijken naar wat nog betaald voetbal is. Het kan dan inderdaad zo zijn dat er op termijn wellicht drie of vier clubs afvloeien naar de Tweede Divisie.?
In uw visie zou je dan kunnen uitkomen op zestien clubs in de Eredivisie en wellicht zestien in de Eerste Divisie?
?Dat sluit ik niet uit. Als we met z?n allen bereid zijn te kijken naar hoe we ons voetbal echt beter maken, dan hoort dit er ook bij. Maar pas alleen als er ??n betaald voetbal is, pas als de Jupiler League serieus wordt genomen en pas als de clubs die zouden afvloeien goed kunnen gedijen in de lagere divisies. Zo zou het moeten gaan.?
Toch zit er vaart in het proces, er moet al in mei over een andere opzet worden besloten.
?Dan stellen we het maar een jaartje uit, er moet niets overhaast worden beslist. Dit is het moment om het in ??n keer goed te doen. Mijn voorkeur heeft het eerst een stap terug te doen en te kijken hoeveel profclubs Nederland kan hebben. Daar moeten criteria voor komen. Vervolgens moet er ??n belangenorganisatie komen voor zowel de Ere- als de Eerste Divisie. Dan moet het totale Nederlandse voetbal op de juiste manier commercieel worden vermarkt qua uitzendrechten en commerci?le deals. We geven daarna iedereen de tijd om aan de bepaalde criteria te voldoen en na drie jaar vloeien clubs op een goede manier af naar de Tweede Divisie als blijkt dat profvoetbal voor hen niet te realiseren is. Ik denk dat het moet, het aantal bvo?s minimaliseren, maar pas nadat iedereen een faire kans heeft gekregen.?
?Gaan we de verschillen nog groter maken of pakken we het aan??
U pleit ook voor een andere verdeling van het geld en praat daarover in een geformeerd sub-groepje met Ajax, AZ en Heracles Almelo.
?Klopt. Ik vind dat als meer spanning en weerstand je doelstelling is, je eerst het mediageld eerlijker moet verdelen. Dat moet sowieso gebeuren, of je nu teruggaat naar zestien clubs of niet. Nu krijgt Ajax ruim vijf keer zoveel als de nummer laatst in de Eredivisie. Leicester City kon mede kampioen worden omdat in Engeland het geld w?l eerlijk wordt verdeeld (de hoogste krijgt daar 1,5 keer zoveel als de laagste, red.) en zij dus een sterkere selectie konden neerzetten. Het is natuurlijk vreemd als de Nederlandse topclubs internationaal voor een gelijkmatigere verdeling van gelden pleiten en hier in eigen land niet toe bereid zouden zijn. Dan lijkt toch het eigenbelang te overheersen. Als clubs zich op allerlei fronten kunnen verbeteren omdat ze meer geld krijgen, gaat de weerstand automatisch omhoog en is er meer spanning. Maar ik wil wederom een stap verder gaan. Ik wil dat er ook een veel grotere financi?le afdracht aan de Jupiler League komt. Je kunt wel altijd kritiek hebben op wat er in de Eerste Divisie gebeurt, maar de Eredivisie heeft zelf de mogelijkheden in handen om het beter te maken. Degradatie moet een sportieve ramp zijn, geen financi?le. Clubs moeten dus in een volwaardige competitie terechtkomen.?
?Degradatie moet een sportieve ramp zijn, geen financi?le?
Dat is de Eerste Divisie nu niet?
?Nee. Los van de onzichtbaarheid van de competitie, zeker ook niet met de beloftenploegen erin. Het is competitievervalsing, omdat Jong Ajax en de anderen de ene wedstrijd een veel sterker team opstellen dan in een ander duel. Bovendien zit niemand toch te wachten op voetballen voor honderd man? De beloftenteams kunnen daarnaast geen play-offs spelen en ze voegen commercieel ook helemaal niets toe. Het is dramatisch voor de uitstraling van de Jupiler League. Ik vind ook dat er andere manieren zijn om talenten sneller te ontwikkelen. Waarom huren veel Ere- en Eerste Divisie-clubs spelers van Engelse topclubs? Omdat we ze niet meer kunnen huren van de Nederlandse top. Dat is toch niet goed voor het Nederlandse voetbal? Laat talenten van de topclubs bij andere goede Eredivisie-clubs spelen, daar worden ze veel sterker van.?
Toch wil Go Ahead met de beloften instromen.
?Dat klopt, maar ik vind dat beloftenteams niet hoger dan de Tweede Divisie zouden moeten spelen. Als de topclubs dat een te laag niveau vinden, moeten ze hun talenten maar verhuren.?
Alles resumerend, begint volgens u de oplossing in de Eerste Divisie.
?Ja, daar ligt de sleutel. Maak ze beter, maak er een serieuze competitie van. Alleen dan kun je eisen stellen aan wat betaald voetbal is ?n kan steun van het rechterrijtje van de Eredivisie voor een eventuele verkleining van diezelfde Eredivisie worden verkregen. Kom met ??n organisatie, verdeel het geld eerlijk, verruim de degradatiereling en geheid dat de spanning en de weerstand omhooggaan. Gooi alles in de mixer. Maar de vraag is nu: is iedereen bereid daadwerkelijk te denken aan het belang van het hele Nederlandse voetbal? Als dat niet zo is, verandert er ook niets.?
http://www.vi.nl/pro/de-sleutel-voor-herinrichting-ligt-in-de-jupiler-league-.htm
