Jarenlang wanbeleid drijft Vitesse naar rand van de afgrond
Vitesse verkeert in een diepe bestuurlijke, financiële én sportieve crisis. Jarenlang wanbeleid wreekt zich in Arnhem. De club, in de voorbije decennia uitgegroeid tot subtopper in Nederland en verwend met Europees voetbal, staat op de rand van de afgrond.
April 2017. De Kuip trilt op zijn grondvesten. Duizenden aanhangers van Vitesse vieren de bekerzege op AZ. De club uit Arnhem verkeert op het hoogtepunt van zijn roem. Eigenaar Alexander Tsjigirinski is onzichtbaar, maar de Rus laat de eredivisionist leiden door Nederlanders. De organisatie is stevig. Er staat kapitaal op het veld. De jaarlijkse schulden worden sterk verminderd.
Er is structuur, beleid en visie.
Maart 2023. Vitesse staat op de rand van de afgrond. De chaos op de werkvloer is compleet. De club verkeert in een bestuurlijke, financiële en sportieve crisis. Jaren van Russische bemoeienis, gesteund door de top in Arnhem, wreken zich. De cocktail van zucht naar macht, eigenzinnigheid en zelfoverschatting is geculmineerd in een diepe poel van ellende.
Er is geen structuur, beleid of visie.
Het is voor de crisis te makkelijk te wijzen naar de oorlog in Oekraïne. Het conflict versnelt de teloorgang van Vitesse vooral. Jaren van wanbeleid komen nu ondubbelzinnig aan de oppervlakte. Zonder fundament rest een bouwval.
Russische bemoeienis
De instorting van Vitesse is al in 2018 ingezet. Met de oligarch Valeri Oyf als opvolger van Tsjigirinski. Daarmee ontstaat een cultuuromslag in Arnhem. Met Russische bemoeienis op elk terrein. Met vervreemding op de werkvloer. Yevgeni Merkel maakt zijn opwachting als commissaris, een Rus uit Oostenrijk. Henk Parren komt op het pluche. Hij wordt uiteindelijk zelfs voorzitter van de raad van commissarissen. Pascal van Wijk wordt de algemeen directeur. De accountant, die intern doorschuift.
Parren volgt eind 2017 als commissaris Gerrit Breeman op. Die ziet de Russische heerschappij al snel ontsporen. De raad van commissarissen is geen toezichthouder, maar regisseur en uitvoerder van beleid. Breeman protesteert, krijgt geen gehoor en stapt op, Parren springt in het gat. Draagvlak is er binnen brede geledingen van de club, zoals bij de supportersvereniging, niet. Hij smacht al jaren naar een topfunctie, zo stellen diverse bronnen.
Parren wordt in Arnhem al snel een verlengstuk van de Russen. De commissaris, voormalig filiaalhouder van een Albert Heijn, praat niet met ‘het voetvolk’. Directeur Van Wijk staat altijd aan zijn zijde. Al snel wordt iedereen rond de eredivisionist buiten de deur gehouden. Of dat nu de ‘Vrienden van Vitesse’ zijn, de voormalige geldschieters Cor Guijt, Jan Snellenburg en Herman Veenendaal, of clubmensen als Edward Sturing en Marc van Hintum. Of de kok in de keuken. Bij tegenspraak dreigt een reprimande. Of ontslag. Op de werkvloer heerst al snel een angstcultuur.
Huurconflict
Het beleid bij Vitesse ontspoort. De club zegt in 2018 eigenhandig de huur op van stadion GelreDome. Als de verbintenis op 30 september 2023 afloopt, moet er een lager huurcontract liggen. Directeur Joost de Wit brengt de boodschap, op voorspraak van Oyf, Merkel en Parren.
Het blijkt een grove fout. Vitesse ontketent een oorlog met Michael van de Kuit, de stadioneigenaar. Ze hebben hun opponent verkeerd ingeschat. Deze woordenwisseling, enkele jaren later, zegt alles. Merkel tegen Van de Kuit: ,,Beter een halve huur dan geen huur.” Van de Kuit tegen Merkel: ,,Beter een stadion dan geen stadion.”
Niet alleen het stadiondossier zorgt onder Russische paraplu voor onrust bij Vitesse. Die is er de voorbije jaren op allerlei vlakken. Kopstukken en trouwe medewerkers worden geslachtofferd. Of ze nu zilveren Vitessenaar zijn, een eretitel als verdienste voor jarenlange inspanningen, of directeur De Wit.
Parren stelt met teammanager en lid van de ondernemingsraad Mirjam Clifford achter de rug van De Wit, juist de hoofdverantwoordelijke, om Mohammed Allach aan als technisch directeur. Het is een klassieke dolksteek in de rug. Later wordt ook nog een compleet scoutingsapparaat, het fundament voor het spelersbeleid, afgeserveerd.
Op sportief vlak raakt Vitesse ook uit koers. Oyf en Merkel willen de Russische coach Leonid Sloetski. In Arnhem gaat de Hollandse School overboord. Daarvoor in de plaats komt Wolga-catenaccio. De kosten zijn navenant. Sloetski ontvangt als trainer van een subtopper gewoon een salaris van 1 miljoen euro.
Vitesse zelf stelt zich als internationale club op. Na Sloetski volgt de Deutsche Welle. Thomas Letsch heeft als coach anderhalf jaar succes. Valt niks op aan te merken. Vitesse wordt vierde in de eredivisie, bereikt de bekerfinale en beleeft een spectaculaire campagne in de Conference League. Letsch is in every inch a gentleman.
Maar dat succes is ook een façade voor wanbeleid. Technisch directeur Johannes Spors, via headhunter Merkel tevens opgehaald in Duitsland, faalt op de transfermarkt. De meeste aankopen zijn slecht. De ‘td’ slaagt er ook niet in contracten van toppers open te breken en te verlengen. Op financieel vlak is het sportieve beleid zo een drama.
Spors laat dat allemaal achter zich. Hij vertrekt na anderhalf jaar naar Genoa in Italië. Op de werkvloer bij Vitesse wordt gegrapt. ,,De enige transfer die ons uiteindelijk geld oplevert, is Spors’ transfer.”
Dat is feitelijk nog juist ook.
Luiheid
Dat bij Vitesse veel kan, dat menigeen in een andere realiteit leeft, wordt hiermee ook duidelijk. Overal in Nederland zouden bij alle misstanden de alarmbellen afgaan. Maar de Arnhemse club heeft een Rus die betaalt. Er is luiheid ontstaan. De eredivisionist drinkt uit de roebelkraan.
En dan breekt eind februari 2022 de oorlog uit in Oekraïne. De Rus Oyf, geboren in Oekraïne, moet al snel aftreden bij Vitesse. Daarop gaat in Arnhem de Doos van Pandora open. Pardoes is er financiële ellende. De zomer verloopt dramatisch, want een zwik topspelers loopt gratis de deur uit. Technisch directeur Benjamin Schmedes kan niks terughalen. Dat leidt onherroepelijk tot degradatievoetbal.
De bestuurlijke armoede drijft ook helemaal boven. Parren en Van Wijk hebben geen idee wat te doen. Ze laten de kans om zelfstandig en onafhankelijk verder te gaan, als bescheiden provincieclub, lopen. Ze willen een nieuwe eigenaar. Alles om de (te) dure huishouding overeind te houden.
Parry, de Amerikaan
Vitesse krijgt zo Coley Parry, een Amerikaanse investeerder. En die moet de club nu redden. De chaos is intussen compleet. De overname ligt gecompliceerd, met de oorlog met de Russen. Er zijn vragen over de financiële slagkracht van Parry. De aanvraag ligt al maanden bij de KNVB. Een boekwerk van vijfhonderd pagina’s, maar een fiat is er nog altijd niet.
Het huurconflict over het stadion is verder ook nog immer niet opgelost. Dat loopt al 4,5 jaar. Een nieuwe koers is er wel. De Amerikaan voert nu eigenhandig de regie. Parren en Van Wijk zijn na alle wanbeleid van het decor verdwenen.
Rest de crisis op sportief vlak. Dat wat iedereen op de tribune ziet. Daar moet Phillip Cocu zorgen voor verlossing. De 101-voudig international is bij een ontspoorde club niet te benijden. Hij kan wel de tijd van nieuw leiderschap inluiden. En een afscheid van de oude cultuur.
Parry stopt al 10 miljoen dollar in Vitesse
Coley Parry heeft al 10 miljoen dollar in Vitesse gestopt. Het geld staat op de rekening van de club om dit jaar te overbruggen. Vanuit die rekening moet ook de huur van het stadion worden betaald.
Parry is met de Common Group de beoogd nieuwe eigenaar van Vitesse. De Amerikaan wil alle aandelen van Oyf overnemen. De aanvraag ligt al maanden bij de KNVB. Dat is een boekwerk van vijfhonderd pagina’s. De overname wordt bemoeilijkt door de oorlog in Oekraïne, waardoor er allerlei internationale sancties gelden. Oyf staat niet op de sanctielijst, maar zijn doopceel wordt voor de overname wel volledig gelicht.
Parry is hoopvol over een fiat van de voetbalbond. ,,Dit is een tegenslag, maar op de lange termijn komt alles goed”, reageert hij. ,,Als wordt gesuggereerd dat ik me binnenkort terugtrek, klopt dat niet. Ik overweeg absoluut niet alles neer te gooien. Ik wil een succes maken van Vitesse.”
