De Amerikaanse parlementsverkiezingen
Veel aandacht gaat natuurlijk uit naar wie er vanaf 20 januari de Verenigde Staten voor zit en voor ons is het natuurlijk ook minder interessant wie er in het Amerikaanse parlement, het congres, aan de macht zijn. Maar de samenstelling van het parlement is wel belangrijk voor de president. Zijn aanstellingen moeten goedgekeurd worden door de Amerikaanse Eerste Kamer, de senaat. Als de andere partij daar aan de macht is, dan zijn zijn handen gebonden.
De Amerikaanse Tweede Kamer, het Huis van Afgevaardigden, heeft minder macht. Alle wetsvoorstellen moeten natuurlijk door beide kamers, dus het is wel handig als de president ook daar een meerderheid zou hebben.
Het systeem wat Maine gebruikt om een winnaar te bepalen, wordt ook hier gebruikt, in sommige staten geldt dat er een tweede ronde komt met de top-2 als geen van de kandidaten een meerderheid behaald. In andere staten vondt de eerste ronde al eerder in het jaar plaats en volgt morgen de tweede ronde. In die staten is er in alle districten een tweede ronde, ook als een kandidaat al een meerderheid had. In de meeste staten wordt echter het systeem gehanteerd dat degene met de meeste stemmen, de zetel wint.
In sommige staten en districten is de winnaar al bekend, omdat er geen tegenkandidaat is en in sommige staten/districten is de winnende partij al bekend doordat twee kandidaten van dezelfde partij de tweede ronde hebben gehaald. En natuurlijk zijn er de staten/districten waar de winnende partij al vast staat omdat een partij daar gewoon een ruime meerderheid heeft.
Alle 435 leden van de Tweede Kamer worden morgen gekozen. Net als in onder andere het VK en Canada gebeurt dat door middel van districten. Staten hebben ook hier verschillende systemen.
Ik hou het kort: de verwachting is dat democraten hun meerderheid in de Tweede Kamer behouden.
In de Eerste Kamer worden 35 van de 100 senatoren gekozen. 33 voor een volle termijn van 6 jaar, 2 voor een een termijn van 2 jaar, zij maken de termijn af die in 2017 is gestart. De republikeinen verdedigen 23 zetels, de democraten slechts 12. De republikeinen hebben momenteel 53 zetels, de democraten 47.
De democraten gaan de zetel in Alabama verliezen. Alabama is een van de beste staten voor de republikeinen, maar ze hadden een kandidaat opgesteld die beticht werd van zedenmisdrijven. waardoor ze de democraten de kans gaven om deze zetel destijds te winnen. De overige 11 democratische zetels lijken veilig. De republikeinen denken echter kans te hebben in Michigan en New Mexico. In Michigan hebben ze in zwarte kandidaat opgesteld en ze hopen daardoor zwarte kiezers te trekken, hij was in 2018 ook al kandidaat en kreeg doen de steun van 8% van de zwarte kiezers, dus ongeveer net zoveel als een witte republikein. In New Mexico haalden ze hoop uit het feit dat de zittende senator zich niet herkiesbaar heeft gesteld.
De democraten zien meer mogelijkheden. Ze denken te gaan winnen in Colorado, Arizona, North Carolina en Maine. Met het verlies in Alabama komen ze dan uit op 50-50. Verder zien ze kansen in Montana, Iowa, South Carolina, de twee zetels in Georgia, Alaska, Kansas en Texas. Ik denk dat ze in Iowa en Montana een realistische kans hebben, maar de rest is van hetzelfde niveau als Michigan en New Mexico voor de republikeinen.
Als de samenstelling van de senaat daadwerkelijk 50-50 wordt, dan heeft de vicepresident de beslissende stem. Aangezien de senaat in nieuwe vorm al op 3 januari zitting neemt en de nieuwe vicepresident pas op 20 januari wordt geïnstalleerd, kan het zo zijn dat de republikeinen de eerste tweeënhalve week in de meerderheid zijn en daarna de democraten.
Staat | kans | marge |
New Mexico | 94% D | D+ 12,9 |
Colorado | 84% D | D + 7,7 |
Michigan | 83% D | D + 7,0 |
Arizona (2) | 78% D | D + 5,2 |
North Carolina | 68% D | D + 3,2 |
Georgia (2) | 63% D* | D + 10,9* |
Maine | 59% D | D + 2,0 |
Georgia | 57% R* | R + 0,3* |
Iowa | 58% R | R + 1,4 |
Montana | 69% R | R + 3,2 |
Alaska | 77% R | R + 5,8 |
South Carolina | 77% R | R + 5,1 |
Kansas | 80% R | R + 5,8 |
Texas | 86% R | R + 7,3 |
Alabama | 87% R | R + 8,8 |
* In beide verkiezingen om een senaatszetel lijkt er geen meerderheid te zijn voor een kandidaat, de aangegeven kanspercentage gaat over de kans dat de betreffende kandidaat de meeste stemmen behaald. Georgia is een van de staten waar kandidaten alleen winnen als ze minimaal 50% van de stemmen behalen.
De kansenpercentage en verwachte marge komen van fivethirtyeight.com.
Er vanuitgaande dat geen van de overige zetels van partij veranderen:
Behouden de republikeinen de meerderheid als ze 10 van de bovenstaande zetels winnen.
Komen de democraten in de meerderheid als ze 7 zetels winnen.
En bij een verdeling van 9-6 is, komen beide partijen op 50 zetels uit.