Henk de Jong keert terug na bewogen half jaar, met rust en regelmaat wil hij de cyste de baas blijven
Henk de Jong hervatte deze week zijn werk bij Cambuur. Enthousiast als altijd, maar zijn leven is wel anders ingericht. Minder hectisch. Het moet, want de cyste in zijn hoofd blijft er voor altijd zitten. ,,Maar ik voel me beter dan ik me in jaren heb gevoeld.’’
Johan Stobbe • Vandaag, 19:00 • Sport
Vanuit een comfortabele tuinstoel kijkt Henk de Jong uit over de velden achter zijn nieuwe huis in Boornbergum. ,,Vanochtend liep er een hert’’, zegt hij met een twinkeling in de ogen. ,,En vogeltjes, niet normaal. Er vliegt hier van alles rond.’’
De hoofdtrainer van Cambuur opent een zangvogelapp op zijn telefoon. ,,De appelvink, goudvink, groenling, gekraagde roodstaart, koolmees, pimpelmees, staartmees.’’ De opsomming is oneindig. ,,Een bonte vliegenvanger heeft voor een nestje.’’
Hij ziet er goed uit. Henk de Jong is net terug van vakantie in Turkije en de zon heeft zijn werk gedaan. De zongebruinde kop straalt. Zijn enthousiasme werkt ouderwets aanstekelijk. Deze week pakte hij zijn werk als hoofdtrainer van Cambuur officieel weer op. Gas geven, hij is er klaar voor.
‘Alles werd vaag, alsof ik in een droomwereld was beland’
Een roerig half jaar ligt achter hem. Henk de Jong draait de klok even terug naar dinsdag 30 november. NEC was net met 2-3 verslagen, Vitesse-thuis kwam er al weer aan. De Jong was al weer druk in zijn hoofd. Voetbal, voetbal, voetbal.
Zoals altijd. ,,Altijd met het hoofd aan het werk’’, zegt hij. Denken over voetbal, over spelers, over zieke supporters, over het personeel op de club, over het nieuwe stadion, over tv optredens. Altijd was zijn hoofd aan het werk. Vanaf zes uur in de ochtend tot ’s avonds laat wanneer hij naast zijn vrouw Diana in slaap viel. ,,En dan nog ging mijn hoofd door.’’
Van de vijand die in zijn hoofd was geslopen en langzaam was uitgegroeid tot een gevreesde tegenstander had De Jong die ochtend geen weet. ,,Er was niets aan de hand, maar na het viaduct van Burgum zag ik ineens slecht. Alles werd vaag, alsof ik in een droomwereld was beland.’’
Toch vervolgde hij zijn reis naar Leeuwarden. Vitesse wachtte immers, hij moest aan de slag. ,,Daar viel ik in herhaling.’’ De Jong sprak wartaal. Keeperstrainer Peter van der Vlag bracht zijn hoofdtrainer naar huis. ,,Daar had ik mijn verstand er wel weer bij, maar van elk gesprekje was ik moe.’’
De huisarts onderzocht De Jong. Het leek mee te vallen. ,,Donderdag ben ik weer naar het werk gegaan.’’ Voor zijn gevoel was hij onmisbaar. ,,Toen kreeg ik het weer.’’ Deze keer gingen alle alarmbellen wel af. ,,Vrijdagochtend door de scan en vrijdagmiddag belde de dokter al. Hij had wat gezien in mijn hoofd.’’
De Jong tovert een foto tevoorschijn op zijn telefoon. Van zijn hersenen. Ergens in het midden steekt een witte vlek ter grote van een 2 euromunt schril af tegen de rest. De boosdoener, een flinke cyste.
Hij zit er waarschijnlijk al jaren, maar omdat klachten uitbleven, merkte De Jong er niets van. ,,Door mijn drukke, hectische leven is hij waarschijnlijk wat gaan werken.’’ Millimeterwerk, maar daardoor duwde de cyste precies tegen een plek die klachten veroorzaakte.
Zijn wereld stond op zijn kop. ,,We stonden op dat moment vijfde, konden iedereen aan. En dan ineens val ik weg.’’ De Jong voelde zich waardeloos. Terwijl hij aan zichzelf moest denken, dacht hij vooral aan zijn jongens. ,,Daarna verloren we thuis met 6-1 van Vitesse. Dat trok ik me aan.’’ Het voelde alsof hij zijn club in de steek liet.
Bloemen, kaarten, duizenden reacties uit heel Nederland
Zijn telefoon gaat over. Directeur Ard de Graaf aan de lijn. De twee spreken het oefenprogramma van de voorbereiding door. De Jong wil snel tegen eredivisieclubs oefenen. ,,Het niveau moet omhoog’’, zegt hij enthousiast als de telefoon weer op een afgezaagde boomstam ligt. De Jong zit weer helemaal in zijn rol. ,,Heerlijk.’’
Terug naar december. De Nederlandse voetbalwereld schrok zich rot. Een cyste in zijn hoofd zette Henk de Jong buitenspel. Het nieuwe huis in Boornbergum werd een bedevaartsoord voor post- en bloemenbezorgers. De Jong werd overladen met steunbetuigingen.
Bloemen, kaarten, duizenden reacties uit heel Nederland. ,,Op het laatst hebben we anderen er maar blij mee gemaakt.’’ Er paste geen boeket meer bij. ,,Dat heeft me goed gedaan’’, zegt hij. ,,Gaf me energie.’’
Voetbal bleef in zijn hoofd zitten. De Jong wilde zo snel mogelijk weer aan het werk en toen artsen verzekerden dat het kon, keerde hij na de winterstop terug op de bank. Op de achtergrond, maar De Jong werd in die rol alleen maar drukker in zijn hoofd.
Daar kwam bij dat zoon Ruben, Cambuurs videoanalist, ook zwaar ziek thuis zat. Longcovid brak zijn hele lichaam af. Zorgen. ,,Ruben was toen een invalide jongen. Hij kon niets, niet eens autorijden.’’ Deze ochtend keert Ruben de Jong terug van 7,5 kilometer hardlopen. Hij is hard op de weg terug. ,,Als het met Ruben beter gaat, gaat het met mij ook beter.’’
De Jongs terugkeer kwam veel te snel. Hij wist het zelf ook wel. Half werk verrichten kon hij niet. Ouderwets wapperde hij als een wervelwind door het stadion. De klachten kwamen terug. ,,Toen kwamen Diana en Ruben naar me toe. Ruben zei: heit, je moet nu stoppen. Pas toen kon ik het los laten.’’
De natuurman in Henk de Jong komt naar boven
Tot rust komen, genieten van andere dingen. Schilderen, werken in de tuin. ,,Dat is mijn maat’’, zegt hij als de robotmaaier over het perfecte gazon komt aanrijden. Henk de Jong herontdekte de natuurman in zichzelf. In de achtertuin is hij even stil. Er klinkt onophoudelijk vogelgezang. ,,Ze zijn rustig vandaag’’, constateert hij echter. ,,Ze zullen wel op hun nesten zitten.’’
Hij wijst over het veld achter huis. De ijsbaan van Boornbergum. ,,In de winter wonen we aan een meer. Allemaal watervogels.’’ Nu is het water weggelopen. Dassen, reeën en hazen hebben bezit van het terrein genomen. ,,Ik zie hier van alles, schitterend.’’
Hij loopt om het huis heen naar de overkant van de weg. Naar de weilanden van zijn buurman. Uit een pol hoog gras steekt nog net de kop van een broedende zwaan. Twee setjes met stokjes steken nog hoger uit. ,,Die heb ik er neergezet, zodat ze er omheen konden maaien.’’
Het land ernaast is zwart. Her en der dezelfde stokjes. ,,Daar zit een scholekster en bij die andere twee zitten kieviten te broeden.’’ Hij wijst het land in. ,,Daar ligt een broedsje.’’
‘Ik heb echt wel eens gedacht dat het einde verhaal zou zijn’
Terug in de achtertuin rinkelt de telefoon weer. De andere directeur aan de lijn. De energie spat uit het lichaam van De Jong. Hij is blij dat hij terug is. Maar, erkent hij eerlijk, helemaal weg is hij nooit geweest. Met een schuin oog hield hij de boel in de gaten en af en toe ging er echt wel een telefoontje naar Leeuwarden. Volledig loslaten lukte niet.
De Jong lacht. ,,Dennis Haar nodigde me uit om een stukje van de voorbespreking van de derby te doen. Dat vond ik fantastisch.’’ Daarna ging hij naar huis. Met een dikke rode kop volgde hij de wedstrijd voor de televisie. ,,Bij de 2-3 begonnen mensen te bellen. Niet doen! Dat brengt ongeluk!’’ Die vrees kwam uit met de 3-3. Maar De Jong genoot weer van voetbal.
Die maanden ervoor zat hij er wel eens over in. Zou hij nog terugkomen? ,,Het brak me bij de handen af. Ik heb echt wel eens gedacht dat het einde verhaal zou zijn. De artsen waren echter positief.’’ Telkens kreeg hij de bevestiging dat hij zijn leven weer kon oppakken.
De Jong zocht ook hulp bij een psycholoog en onderging hypnosetherapie. Het hielp. Het vertrouwen in zijn lichaam keerde terug. Angst voor herhaling heeft hij niet. ,,Het zal best nog wel eens gebeuren’’, weet De Jong. Soms is er ineens weer dat slechte zicht. ,,Dan ga ik even zitten en na een kwartier is het weg.’’
Hij is er van overtuigd dat hij zijn werk weer volledig kan doen. ,,Ik ben ook alweer in het buitenland geweest om een speler te bekijken’’, zegt hij. Bijna bezeten vertelt hij over de plannen. Hoe Cambuur moet gaan spelen, welke spelers nodig zijn. Over hoe hij ze wil verleiden naar Leeuwarden te komen.
Dag begint nu met genieten van herten achter het huis
Donderdag was de laatste training van het seizoen, daarna claimde De Jong zijn stoel in de trainerskamer terug. Het nieuwe seizoen is begonnen, de voetbalbaas is terug.
Hij heeft het gemist, het dagelijks op de club zijn. Voetbal beheerst al veertig jaar zijn leven. En ineens was het weg. Kon hij alleen maar machteloos toezien hoe zijn geliefde club in de tweede seizoenshelft worstelde. ,,Maar ik ben ongelooflijk trots op wat we met zijn allen hebben gepresteerd.’’
In de comfortabele stoel in de achtertuin wijst De jong op zijn hoofd. De cyste verdwijnt niet meer. Maar met een regelmatig leven is ‘dat ding’ beheersbaar. ,,Bij de club passen ze op me en ik ga niet overal meer heen. Echt, ik heb me in jaren niet zo goed gevoeld. Is het toch ergens goed voor geweest.’’
Er is meer dan voetbal weet hij na de gedwongen rustperiode. Veel meer. Hij heeft zijn leven daar op aangepast. ,,Ik heb tot december zo’n hectisch leven geleid’’, erkent De Jong. Die hectiek nekte hem uiteindelijk.
Hij is rustiger geworden door de waarschuwing uit zijn hoofd. Meer regelmaat. ,,Mijn dag begint nog wel om zes uur, maar dan geniet ik eerst van de herten in het land.’’ Of van de jonge bonte vliegenvangers die binnenkort het nest zullen verlaten.
cambuur.nl
