Interview Ajax-trainer Erik ten Hag: ‘Ajax heeft de kleur op het smoelwerk terug’
Erik ten Hag. Beeld Hollandse Hoogte / VI Images
Ajax-trainer Erik ten Hag kreeg het eerste halfjaar veel kritiek. Die is verstomd nu de club bij de beste zestien van de Champions League zit. ‘Het kost veel tijd om automatismen in het team te krijgen.’
Willem Vissers7 december 2018, 18:23
In zijn nieuwe, bescheiden kantoor op trainingscomplex de Toekomst, met uitzicht op het veld, staat de ingelijste foto van voetballer Johan Cruijff nog op de grond. Erik ten Hag wil die foto aan de muur hangen, net als de portretten van de trainers Rinus Michels, Johan Cruijff en Louis van Gaal. ‘Zij hebben Ajax grootgemaakt, ook door innovatie.’
Ten Hag (48) is sinds bijna een jaar trainer van Ajax. Ook twee ingelijste pamfletten sieren zijn kantoor. ‘Wij zijn Ajax’, met subtitels als ‘wij willen de besten zijn’ en ‘wij denken aanvallend’. Plus de tekst onder de kop ‘de Ajacied’, over onder meer initiatief en creativiteit.
‘De kleur op het smoelwerk van Ajax is terug’, stelt Ten Hag, die geniet van zijn aantrekkelijk voetballende elftal. Zijn spelers zijn veelgevraagde sterren, bijna dagelijks in het nieuws om een miljoenentransfer. ‘Ze gaan daarmee goed om. Ze zijn hongerig en ambitieus. Normaal gesproken blijft dit team tot de zomer bij elkaar.’ Het gesprek is op de dag voor de berichten dat Frenkie de Jong na het seizoen vermoedelijk voor 75 miljoen euro naar Paris SG vertrekt.
Ajax is rijk. Ruim zestig miljoen leverde de plaatsing al op voor de achtste finales van de Champions League. Spelers als Frenkie de Jong en Matthijs de Ligt zijn zeventig, tachtig miljoen waard. Ten Hag is aanjager van de miljoenendans. ‘Het klinkt onbescheiden, maar elke club waar ik heb gewerkt, is economisch beter geworden.’ Waarna hij het werk van de totale staf benadrukt.
Ten Hag is een veelwerker, afkomstig uit Twente. Hij woont in Amsterdam, boven een supermarkt. Zijn vrouw en drie kinderen verblijven meestal in Oldenzaal, een katholieke enclave in Twente. Hij houdt van carnaval. De optocht trekt aan zijn huis in Oldenzaal voorbij. Hij ontspant op de golfbaan, op de fiets, hardlopend of met zijn gezin.
Zijn 21-jarige zoon is gestopt met voetbal en probeert het weer op te pakken. ‘Elk kind maakt zijn keuzes en zoekt zijn geluk. Dat probeer je te sturen, maar je moet ze vooral vrijlaten. Zo doe je dat ook met een elftal. Je geeft structuur aan, maar binnen die structuur moet creativiteit zijn, verantwoordelijkheid. Hoe meer vrijheid, des te groter de verantwoordelijkheid dient te zijn. Je mag en moet creatief en inspirerend zijn. Maar elk team heeft structuur nodig. Automatismen. Het kost veel tijd om die erin te krijgen.’
Verwachte transfer van Frenkie de Jong naar Paris Saint-Germain wordt groots ingeschat
Overlevingsdrang
Hij had een aanloop nodig nadat hij de ontslagen Marcel Keizer was opgevolgd, elf maanden geleden. Ajax verloor de titel definitief bij de kansloze nederlaag in Eindhoven, in april. Ten Hag, toen: ‘Ajax heeft leuke spelers, maar het gaat om bewustwording. PSV is mentaal verder, qua overlevingsdrang en wil om te winnen. De absolute overgave mis ik soms bij ons. Het is soms te plichtmatig.’
Sindsdien is veel verbeterd. Andere spelers, ander spel. ‘We hebben naar de samenstelling van de selectie gekeken. We hadden veel jonge spelers en weinig in de middencategorie, met een bepaald bewustzijn en gevoel voor urgentie. Daaraan hebben we iets gedaan, en daarmee is de hi?rarchie veranderd. We hebben Matthijs de Ligt aanvoerder gemaakt. Nieuwe spelers als Dusan Tadic, Daley Blind en eerder al Nicolas Tagliafico spelen hun rol. Wij hebben de eisen opgeschroefd en het verwachtingspatroon verhoogd. Als we iets willen bereiken, zullen we meer moeten eisen, ook op trainingen, ook qua beleving.
‘In hersteltrainingen is ruimte voor ontspanning, maar in andere trainingen moet alles in het allerhoogste tempo. Nee, dat was er niet altijd. Het is nu geen thema meer. We hebben echt topspelers. We krijgen kruisbestuiving. Ze steken elkaar aan. Vorig seizoen hadden we elf, twaalf basisspelers, nu zestien of zeventien. Ze moeten het laten zien op trainingen en vooral in wedstrijden, anders neemt een ander hun positie over.’
Erik ten Hag tijdens een training van Ajax voor de Champions League-wedstrijd tegen AEK Athene. Links wisselen Frenkie de Jong en Lasse Sch?ne van hesje. Beeld ANP
Talentenklas
Ten Hag stuurt dat proces als een manager met gevoel. Bij vorige clubs als PSV, FC Twente en Go Ahead ging hij ook goed om met als lastig bekendstaande spelers als Memphis Depay, Eljero Elia, Quincy Promes en Marko Arnautovic. ‘Met Mempis heb ik als trainer van een talentenklas bij PSV menig robbertje uitgevochten. Hij was centrale middenvelder en deed bijna niets in de omschakeling. Hij was zo goed, sterk, vaardig en overtuigd van zichzelf, met echte straatmentaliteit en weinig structuur.’
Hij biedt structuur. Structuur als geleider van chaos, creativiteit en kwaliteit. ‘Het is ook wel eens niet gelukt hoor, met een speler. Trainer zijn, plus begeleiding bieden in het normale leven. Over lichaamsverzorging praten, of over herstel. Over bewustwording van een leven in de schijnwerpers. Over arbeid-rustverhouding. Wat doe je in je vrije tijd? Het is als bij je kinderen. Keuzes moeten ze zelf maken, maar je houdt ze wel eens een spiegel voor.
‘Memphis en Quincy waren ambitieus, maar ze wisten niet altijd wat het profbestaan inhoudt. En ze hebben gewoon liefde nodig. Ja, liefde. Via een vertrouwensband. Als ze jou vertrouwen, kun je ze ook bekritiseren. Kritiek is dan een cadeautje. Een goede trainer geeft geen kritiek om iemand af te zeiken, maar om iemand te verbeteren. Als je geen kritiek hebt, heb je het opgegeven met iemand.’
Bij Ajax wilde hij evenwicht in de selectie. ‘Toen ik op 1 januari binnenkwam, werd mij het doel meegedeeld door de Raad van Commissarissen: Ajax moest zijn gezicht terugkrijgen in Europa. Commissaris Leo van Wijk zei letterlijk tegen mij: ‘Kampioen ga je niet meer worden. Zorg dat het elftal Europaproof is als we weer beginnen aan het nieuwe seizoen.’
https://www.volkskrant.nl/sport/interview-ajax-trainer-erik-ten-hag-ajax-heeft-de-kleur-op-het-smoelwerk-terug-~ba00e6a2/
mg:. Ik stikte bijna in mijn koffie. En bedankt.
